Η γεωργία διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη ζωή των ανθρώπων καθώς είναι ζωτικής σημασίας για όλους τους ανθρώπους, ανεξάρτητα από την εθνικότητα, τη φυλή, το φύλο, την εθνότητα, τη θρησκεία και ούτω καθεξής. Παρόλο που οι άνθρωποι εξαρτώνται από τη γεωργία για να επιβιώσουν, ξεχνούν ότι για να διασφαλίσουν επαρκή φυτική και ζωική παραγωγή, επιβάλλεται να εξασφαλιστεί ότι οι τρόποι καλλιέργειας είναι βιώσιμοι και μας επιτρέπουν να καλλιεργούμε στο μακροπρόθεσμο μέλλον. Με το ίδιο σκεπτικό, οι άνθρωποι πρέπει να φροντίσουν να προσαρμοστούν στις κλιματικές αλλαγές προκειμένου να διατηρήσουν την ποιότητα και την ποσότητα παραγωγής.
Είναι γεγονός ότι οι ευρωπαϊκές χώρες αντιμετωπίζουν έναν αυξανόμενο αριθμό περιόδων ξηρασίας που προκαλούν παρατεταμένες ελλείψεις στην παροχή νερού. Η ξηρασία είναι ένα επαναλαμβανόμενο χαρακτηριστικό του ευρωπαϊκού κλίματος που επηρεάζει σημαντική μερίδα του ευρωπαϊκού πληθυσμού κάθε χρόνο. Η συχνότητα και η σοβαρότητα των μετεωρολογικών και υδρολογικών ξηρασιών έχουν αυξηθεί στα περισσότερα μέρη της Ευρώπης. Διαφορετικοί δείκτες ξηρασίας συμφωνούν ότι η αύξηση είναι μεγαλύτερη στη νότια Ευρώπη. Οι διαθέσιμες μελέτες προβλέπουν περαιτέρω αύξηση της συχνότητας, της διάρκειας και της σοβαρότητας των μετεωρολογικών και υδρολογικών ξηρασιών για το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης κατά τον 21ο αιώνα, εκτός από τμήματα της Κεντρικής-Ανατολικής και της Βορειοανατολικής Ευρώπης. Η μεγαλύτερη αύξηση των συνθηκών ξηρασίας προβλέπεται για τη νότια Ευρώπη, όπου θα αυξήσει τον ανταγωνισμό μεταξύ διαφορετικών χρηστών νερού, όπως τη γεωργία, τη βιομηχανία, τον τουρισμό και τα νοικοκυριά.
Η ΕΕ είναι ενήμερη για την εντατικοποίηση της ξηρασίας και των κοινωνικοοικονομικών προβλημάτων που προκαλεί, ωστόσο, τα μέτρα που λαμβάνονται είναι μάλλον θεραπευτικά παρά προληπτικά, εξηγεί το WWF. Επιπλέον, οι ξηρασίες συχνά επιδεινώνονται από την υπερεκμετάλλευση της γεωργικής γης και την κακή διαχείριση των υδάτων τεράστιων γεωργικών επιχειρήσεων. Το μεγαλύτερο μερίδιο χρήσης νερού ανά έτος αντιστοιχεί στη γεωργία, με ποσοστό 40%. Σύμφωνα με την Eurostat, περίπου το 40% της γης στην Ευρώπη χρησιμοποιείται για γεωργικούς σκοπούς.
Η εν λόγω συνοπτική έκθεση βασίζεται σε σύγκριση της τρέχουσας κατάστασης στρατηγικών προσαρμογής και συστημάτων διαχείρισης νερού που εφαρμόζονται στις χώρες εταίρους – το Βέλγιο, την Τσεχική Δημοκρατία, την Κύπρο, τη Γερμανία, την Ιταλία και την Ισπανία. Επίσης, η παρούσα έκθεση εξετάζει τα ισχύοντα νομοθετικά πλαίσια στον τομέα της εφαρμογής υδάτινων συστημάτων στο γεωργικό τοπίο στις χώρες που εφαρμόζεται το έργο, καθώς και τα προγράμματα και κρατικές πρωτοβουλίες.
Οι κύριες πηγές πληροφοριών για αυτήν την έκθεση συλλέχθηκαν από έρευνες γραφείου και συνεντεύξεις με ειδικούς στη διαχείριση των υδάτων, τη γεωργία, την ξηρασία, τις κρατικές πρωτοβουλίες για το περιβάλλον κ.λπ.
Η ξηρασία ήταν πάντα αντικείμενο ενδιαφέροντος και γι’ αυτό διατηρούνται αρχεία από προηγούμενες ιστορικές περιόδους. Η παρακολούθησή της πραγματοποιείται με διάφορες μεθόδους τους τελευταίους αιώνες, σύμφωνα με επιστημονικά δεδομένα, δείγματα δέντρων και άλλες μεθόδους.
Στην Ευρώπη, η ξηρασία δεν επηρεάζει μόνο τις ημι-άνυδρες περιοχές όπως η περιοχή της Μεσογείου.
Οι παρατεταμένες περίοδοι ξηρασίας έχουν επανειλημμένα επηρεάσει επίσης τη Δυτική και Κεντρική Ευρώπη, τα Βρετανικά Νησιά, τη Σκανδιναβία και την Ανατολική Ευρώπη.
Περίοδοι ξηρασίας στο Βέλγιο
1921, 1949, 1976, 1953 και 1956
Περίοδοι ξηρασίας στη Γερμανία
1959, 1976, 2003, 2018
Περίοδοι ξηρασίας στην Κύπρο
1990 – 1991, 1996 – 2000, 2006 – 2009,
2012 – 2016
Περίοδοι ξηρασίας στην Ιταλία
1942 – 1950, 1988 – 1992, 1997 – 2001,
2003, 2007, 2012, 2017
Περίοδοι ξηρασίας στην Τσεχική Δημοκρατία
1904, 1911, 1917, 1921, 1947, 1953 (1954),
1959, 1992, 2000, 2003, 2007
Περίοδοι ξηρασίας στην Ισπανία
1909 – 1914, 1938 – 1939, 1941 – 1945,
1963 – 1964, 1979 – 1984, 1990 – 1995,
2005 – 2009, 2012 και 2017
Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής έχουν μεγαλύτερο αντίκτυπο στη γεωργία. Οι αυξανόμενες θερμοκρασίες, η μείωση της βροχόπτωσης και η άνιση κατανομή της κατά τη διάρκεια του έτους, η αύξηση της εξατμισοδιαπνοής, η επιμήκυνση των ξηρών και πολύ ξηρών περιόδων (μεγαλύτερα καλοκαίρια), η προσωρινή μείωση των διαθέσιμων αποθεμάτων νερού και ο πολλαπλασιασμός νέων παρασίτων και άλλων φαινομένων που σχετίζονται στενά με την κλιματική αλλαγή, θα έχουν αρνητικές επιπτώσεις στη γεωργία και την κτηνοτροφία τα επόμενα χρόνια.
Λόγω διαφόρων παραγόντων, το νερό στο έδαφος είναι λιγότερο προσβάσιμο για πολλές καλλιέργειες κατά τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου. Μερικά παραδείγματα είναι η διαφορετική χωροχρονική κατανομή της βροχόπτωσης, που σχετίζεται με την υγρασία του εδάφους και την αυξημένη εξατμισοδιαπνοή.
Η ανάπτυξη ακραίων βροχοπτώσεων – καταιγίδων και χαλαζιού είναι ένα μεγάλο πρόβλημα που επηρεάζει άμεσα τη γεωργία (αυτό μπορεί να εξαχθεί από τα δεδομένα των ασφαλιστικών εταιρειών που πληρώνουν αποζημίωση για ζημίες που προκαλούνται από χαλάζι).
Η περίοδος καλλιέργειας, το μήκος της και η αλλαγή έναρξης της. Οι εισβλητικές ασθένειες και οι εχθροί μετακινούνται σε μεγαλύτερα υψόμετρα και αναπαράγονται σε περισσότερες γενιές. Τα τελευταία χρόνια, παρατηρούνται περίοδοι που ακόμη και οι καλλιέργειες στέπας (δημητριακά) αντιμετωπίζουν έλλειψη νερού, επομένως η λειψυδρία δεν αφορά μόνο την καλλιέργεια φρούτων.
Μέσα από την εξέλιξη της ιστορίας σκιαγραφείται το μέγεθος των προβλημάτων που δημιούργησε η ξηρασία.
Η ξηρασία προκάλεσε λιμούς και μαζικές μεταναστευτικές μετακινήσεις και ήταν ο λόγος για σοβαρές οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές κρίσεις. Στην πραγματικότητα, οι επιπτώσεις της ξηρασίας θεωρούνται μεγαλύτερες από εκείνες οποιασδήποτε άλλης φυσικής καταστροφής. Επηρεάζουν κυρίως τους τομείς της γεωργίας, της δασοκομίας, των μεταφορών, της αναψυχής, του τουρισμού και της ενέργειας και δημιουργούν μια σειρά κοινωνικών επιπτώσεων.
Οι Wilhite και άλλοι (2005), απαριθμούν τους ακόλουθους τέσσερις τύπους ξηρασίας και τις συνέπειές της:
Η αρνητική απόκλιση της βροχόπτωσης από την κανονική για μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Ο ξηρός αέρας που σχετίζεται με τη μείωση της υγρασίας μαζί με την υψηλότερη θερμοκρασία του αέρα έχει αρνητική επίδραση στον άνθρωπο, την πανίδα και τη χλωρίδα:
Εξαιτίας της αγροτικής ξηρασίας, δηλαδή της έλλειψης υγρασίας στις καλλιέργειες:
Η σημαντική υδρολογική μείωση των επιπέδων κοίτης, πτώση των επιπέδων υπόγειων υδάτων:
Οι κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις της ξηρασίας στην ποιότητα ζωή,
Η αρνητική απόκλιση της βροχόπτωσης από την κανονική για μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Ο ξηρός αέρας που σχετίζεται με τη μείωση της υγρασίας μαζί με την υψηλότερη θερμοκρασία του αέρα έχει αρνητική επίδραση στον άνθρωπο, την πανίδα και τη χλωρίδα:
Εξαιτίας της αγροτικής ξηρασίας, δηλαδή της έλλειψης υγρασίας στις καλλιέργειες:
Η σημαντική υδρολογική μείωση των επιπέδων κοίτης, πτώση των επιπέδων υπόγειων υδάτων:
Οι κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις της ξηρασίας στην ποιότητα ζωή,
Τα προβλήματα που προκαλούνται από την ξηρασία και την κλιματική αλλαγή, γενικά, συνδέονται με τη ζωτικότητα των γεωργικών καλλιεργειών και την αυξανόμενη ανάγκη για πρόσθετη άρδευση. Υπάρχουν πολλές διαφορετικές πτυχές, από πηγές νερού άρδευσης, κατάλληλες μεθόδους άρδευσης έως την κατάλληλη και αποτελεσματική διανομή νερού.
Δεν παρατηρείται χρήση ενδιάμεσων καλλιεργειών ή ζωοτροφών χαμηλού όγκου, συχνά από φόβο ότι η ξηρασία θα προκαλέσει επακόλουθη αποτυχία των κύριων καλλιεργειών. Το πρόβλημα είναι, φυσικά, η έλλειψη νερού για βοοειδή ή κακές συγκομιδές, όταν η βροχή δεν έρχεται τη στιγμή που χρειάζεται περισσότερο.
Η γεωργία δεν αφορά μόνο την ανάπτυξη καλλιεργειών, αλλά οι επιπτώσεις της ξηρασίας αφορούν επίσης άλλους συναφείς τομείς, όπως η κτηνοτροφία. Τα τελευταία χρόνια, υπήρξε μεγάλη έλλειψη ζωοτροφών (σανός). Η τροφή είναι ακριβότερη εάν και εφόσον υπάρχει, ενώ δεν υπάρχει αρκετό νερό για τα ζώα εκτροφής.
Η αλλαγή του κλίματος σαφώς και συμβαίνει σήμερα και, εννοείται, υπάρχει αντίκτυπος στη γεωργία και στα υφιστάμενα γεωργικά συστήματα. Καθώς η γεωργία εξαρτάται από το έδαφος, το νερό και τον ήλιο, οι αλλαγές σε αυτούς τους παράγοντες επηρεάζουν τους αγρότες. Και οι τρεις παράγοντες αλλάζουν όχι μόνο κατά μέσο όρο, αλλά επίσης γίνονται όλο και πιο ασταθείς με ακόμη περισσότερες περιφερειακές διαφορές από προηγούμενα χρόνια.
Μπορούν να αναφερθούν οι ακόλουθες επιπτώσεις:
Οι κυριότεροι τρόποι παρακολούθησης της ξηρασίας είναι:
Στο Βέλγιο, λόγω του πλήθους των κυβερνητικών επιπέδων, δεν υπάρχει κανένας μοναδικός οργανισμός που να είναι υπεύθυνος για την ξηρασία σε εθνικό επίπεδο, αλλά αυτή η ευθύνη βαρύνει τις διάφορες επαρχίες, περιφέρειες και δήμους της χώρας. Ως εκ τούτου, υπάρχουν πολλά δημόσια και ιδιωτικά παρατηρητήρια που μελετούν την ξηρασία, συμπεριλαμβανομένης της Φλαμανδικής Επιτροπής Ξηρασίας, της Επιτροπής Συντονισμού για την Ολοκληρωμένη Πολιτική για τα Νερά (CIW) και της Φλαμανδικής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος (VMM). Η CIW είναι υπεύθυνη για τον συντονισμό της ολοκληρωμένης πολιτικής για τα ύδατα στο επίπεδο της Φλαμανδικής Περιφέρειας.
Στην Κύπρο, υπάρχουν δύο Τμήματα που παρατηρούν την κατάσταση της ξηρασίας, δηλαδή το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων (ΤΑΥ) και το Τμήμα Μετεωρολογίας. Το ΤΑΥ δεν «παρακολουθεί» ή «μελετά» την κατάσταση σχετικά με την ξηρασία, δηλαδή δεν είναι «παρατηρητής», αλλά ασχολείται με τη διαχείριση των επιπτώσεων από την ξηρασία. Με άλλα λόγια, καλείται να διαχειριστεί τα αποτελέσματα από τα φαινόμενα ξηρασίας, όσον αφορά τη διαχείριση και την κατανομή των διαθέσιμων υδάτινων πόρων. Αυτή η εργασία γίνεται χρησιμοποιώντας το Σχέδιο Διαχείρισης Ξηρασίας καθώς και άλλες σχετικές πληροφορίες διαχείρισης νερού.
Στην Τσεχική Δημοκρατία βρίσκεται το Τσεχικό Υδρομετεωρολογικό Ινστιτούτο, v.v.i., το οποίο μετρά τις θερμοκρασίες του αέρα, τις βροχοπτώσεις, την εξάτμιση και άλλες μετεωρολογικές παραμέτρους στο δίκτυο των μετεωρολογικών σταθμών, που κατανέμονται σε ολόκληρη την Τσεχική Δημοκρατία. Ένα άλλο τσεχικό παρατηρητήριο είναι το Ινστιτούτο Έρευνας για την Παγκόσμια Αλλαγή του AV ČR, v.v.i. – CzechGlobe, το οποίο ασχολείται με βασική έρευνα σχετικά με τη συνεχιζόμενη παγκόσμια κλιματική αλλαγή.
Στη Γερμανία, ο Ομοσπονδιακός Οργανισμός Περιβάλλοντος (Umweltbundesamt: UBA) συλλέγει δεδομένα σχετικά με την κατάσταση του περιβάλλοντος, ερευνά αλληλεξαρτήσεις, κάνει προβλέψεις για το μέλλον και χρησιμοποιεί αυτές τις γνώσεις για να συμβουλεύει την ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Επιπλέον, η UBA θέτει σε εφαρμογή περιβαλλοντικούς νόμους. Τα καθήκοντα του UBA ορίζονται στον νόμο για τη σύσταση Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος. Ένα άλλο ίδρυμα, το Κέντρο Ελέγχου Περιβάλλοντος Helmholtz (UFZ) για την παρακολούθηση της ξηρασίας, παρέχει καθημερινές πληροφορίες σε όλη την περιοχή για τις συνθήκες υγρασίας του εδάφους στη Γερμανία. Η Γερμανική Μετεωρολογική Υπηρεσία (DWD) είναι υπεύθυνη για την κάλυψη των μετεωρολογικών αναγκών όλων των οικονομικών και κοινωνικών τομέων στη Γερμανία. Τα καθήκοντά της βασίζονται σε νόμιμη πληροφόρηση και όρους εντολής για έρευνα, το Νόμο για τη Γερμανική Μετεωρολογική Υπηρεσία.
Στην Ιταλία, υπάρχει το Παρατηρητήριο Ξηρασίας CNR IBE Κλίμα, του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας – Ινστιτούτο Βιοοικονομίας (CNR-IBE). Παρέχει επιχειρησιακές υπηρεσίες για τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων, τις αρχές διαχείρισης νερού και τα ενδιαφερόμενα μέρη. Το Ανώτερο Ινστιτούτο Προστασίας Περιβάλλοντος και Έρευνας (ISPRA) είναι ένας Ιταλικός δημόσιος ερευνητικός οργανισμός και υπόκειται στην εποπτεία του Υπουργείου Οικολογικής Μετάβασης. Δημοσιεύει έκθεση και δελτίο σχετικά με τις συνθήκες ξηρασίας στην Ιταλία. Επίσης, υπάρχουν και άλλοι τρεις οργανισμοί που ασχολούνται με την ξηρασία: οι Περιφερειακές Αρχές Λεκάνης Απορροής Ποταμού, η Κοινοπραξία Ανάκτησης και το Ευρωμεσογειακό Κέντρο για την Αλλαγή του Κλίματος.
Στην Ισπανία, το Εθνικό Παρατηρητήριο Ξηρασίας (ONS) έχει ως στόχο να συγκεντρώσει όλες τις Ισπανικές διοικήσεις με αρμοδιότητες σε θέματα υδάτων, να αποτελέσει κέντρο γνώσης, πρόβλεψης και παρακολούθησης των επιπτώσεων της ξηρασίας στη χώρα και να μετριάσει τις συνέπειές της στον περιβαλλοντικό, κοινωνικό και οικονομικό τομέα. Το Παρατηρητήριο διαθέτει Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων για την Ξηρασία, η οποία αξιολογεί την κατάσταση λειψυδρίας και συμβουλεύει το Υπουργείο σχετικά με τις ενέργειες που πρέπει να αναληφθούν για τη διαχείριση της ξηρασίας.
Δεν υπάρχει μελέτη ή περιοδική έκθεση που να καλύπτει όλο το Βέλγιο. Υπάρχουν μελέτες που έχουν γίνει για συγκεκριμένες περιοχές.
Τα Σχέδια Διαχείρισης Ξηρασίας συμβάλλουν αποφασιστικά στην αποτελεσματική, αποδοτική και βιώσιμη διαχείριση των υδάτων και ως εκ τούτου αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της πολιτικής για τα ύδατα. Στην περίπτωση της Κύπρου, μια χώρα που μαστίζεται από συχνές και παρατεταμένες ξηρασίες, η πολιτική αντιμετώπισης και αποτελεσματικής διαχείρισης της ξηρασίας είναι το πιο σημαντικό μέρος της πολιτικής για τα ύδατα (Τμήμα Ανάπτυξης Υδάτων, Δείκτες Ξηρασίας). Τα Σχέδια Διαχείρισης Ξηρασίας στοχεύουν στην ποσοτικοποίηση και την έγκαιρη διάγνωση της ξηρασίας, καθώς και στην αποτελεσματική διαχείριση και μείωση των δυσμενών επιπτώσεών της.
Ο οργανισμός CzechGlobe στον ιστότοπο INTERRSUCHO ασχολείται με τις περισσότερες πτυχές της ξηρασίας και την τακτική παρακολούθηση της ανάπτυξης της ξηρασίας κατά την καλλιεργητική περίοδο σε μεμονωμένα έτη και επίσης σε σύνδεση με μεμονωμένα έτη. Τακτικές ετήσιες εκθέσεις, λεγόμενες Blue Report, διατίθενται στον ιστότοπο του Υπουργείου Γεωργίας (eAgri), ο οποίος περιέχει δεδομένα και πληροφορίες σχετικά με τη διαχείριση των υδάτων στην Τσεχική Δημοκρατία. Υπάρχουν τακτικές δημοσιευμένες εκθέσεις στον ιστότοπο του Υπουργείου Περιβάλλοντος – Περιβαλλοντικές εκθέσεις της Τσεχικής Δημοκρατίας. Υπάρχουν διαθέσιμα δεδομένα για την κατάσταση του κλίματος σε ένα δεδομένο έτος, την εμφάνιση ξηρασίας, το κλιματικό σύστημα στο παγκόσμιο σύστημα ή τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου. Τακτικές ετήσιες εκθέσεις δημοσιεύονται από όλα τα δημόσια ερευνητικά ιδρύματα (v.v.i.) και μπορούν να εντοπιστούν όλα τα έργα που ασχολούνται με την ξηρασία, τα αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν και τα νέα ευρήματα.
Στη Γερμανία, το Κέντρο Ελέγχου Περιβάλλοντος Helmholtz (UFZ) για την παρακολούθηση της ξηρασίας παρέχει καθημερινές πληροφορίες σε όλη την περιοχή για τις συνθήκες υγρασίας του εδάφους στη Γερμανία. Βασίζεται σε προσομοιώσεις με το μεσογειακό υδρολογικό μοντέλο mHM που αναπτύχθηκε στο UFZ.
Το Ανώτερο Ινστιτούτο Προστασίας Περιβάλλοντος και Έρευνας δημοσιεύει Δελτίο Ξηρασίας που παρέχει μηνιαία ενημερωμένους χάρτες SPI, υπολογισμένους για χρονικά διαστήματα 3, 6, 12 και 24 μηνών σε τέσσερις περιοχές: Ιταλία, Ευρώπη, λεκάνη της Μεσογείου και περιοχή CADSES της ΕΕ. Ο υπολογισμός SPI βασίζεται σε καθημερινά δεδομένα βροχόπτωσης από το έργο NCEP / DOE Reanalysis 1, τα οποία είναι ελεύθερα διαθέσιμα από το 1948 έως σήμερα.
Η βροχόπτωση σε ολόκληρη την Ευρώπη δεν δείχνει σημαντική τάση, ούτε για τις ετήσιες ούτε για τις εποχιακές τιμές. Ωστόσο, παρατηρείται χωρική διακύμανση των τάσεων σε ολόκληρη την Ευρώπη, αν και το φαινόμενο αυτό δεν διερευνάται περαιτέρω εδώ.
Οι θερμοκρασίες στην Ευρώπη δείχνουν μακροπρόθεσμες τάσεις υπερθέρμανσης από το 1979, τόσο για τους ετήσιους όσο και για τους εποχιακούς μέσους όρους, αν και ο ρυθμός αλλαγής και ο χρόνος κατά τον οποίο προκύπτει μια σαφής τάση διαφέρουν για τις διαφορετικές χρονικές περιόδους. Η ετήσια μέση θερμοκρασία δείχνει ότι το 2019 κατείχε το ρεκόρ ως το πιο θερμό για το σύνολο δεδομένων ERA5, με περισσότερο από 1,2° C πάνω από το μέσο όρο, ενώ οι χρονιές που εμφανίζουν παραπλήσιες θερμοκρασίες είναι το 2014, το 2015 και το 2018. Σύμφωνα με το ERA5, 11 από τα 12 θερμότερα έτη στην Ευρώπη έχουν συμβεί από το 2000.
Η λειψυδρία στην Κύπρο επιδεινώνεται ήδη από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Το αποτέλεσμα άρχισε να γίνεται αισθητό από τη δεκαετία του 1970, με αυξανόμενη μεταβλητότητα βροχόπτωσης και συχνότητα ξηρασίας. Η στατιστική ανάλυση δείχνει μείωση 20% στη μέση ετήσια βροχόπτωση από τις αρχές της δεκαετίας του 1970, σε σύγκριση με τις καταγραφές βροχόπτωσης τα τελευταία 100 χρόνια. Ενώ η μέση ετήσια βροχόπτωση για μια περίοδο 30 ετών του περασμένου αιώνα (1901-30) ανέρχεται σε 559 mm, έχει μειωθεί σε μόλις 463 mm κατά την τελευταία περίοδο των 30 ετών (1971-2000). Αυτή η μείωση των βροχοπτώσεων συνοδεύτηκε από παράλληλη αύξηση της μέσης θερμοκρασίας, με παράλληλη αρνητική επίδραση στην εξατμισοδιαπνοή στη γεωργία (με υψηλότερη κατανάλωση στις καλλιέργειες).
Η περιοχή της Μεσογείου θεωρείται το επίκεντρο της κλιματικής αλλαγής. Μια αυξανόμενη τάση στις θερμοκρασίες άρχισε να παρατηρείται στην Ιταλία από τη δεκαετία του ’80 λαμβάνοντας υπόψη τους ετήσιους μέσους όρους, αλλά ακόμη μεγαλύτερη η αύξηση κατά τη θερινή περίοδο, η οποία διεύρυνε τη διάρκειά της με αυξημένα κύματα θερμότητας που εκτείνονται από τοv Μάιο έως τον Οκτώβριο. Η ανάλυση των ιστορικών τάσεων βροχόπτωσης δείχνει υψηλότερη μεταβλητότητα, χαρακτηριστική για περιοχές με πολύπλοκη ορογραφία όπως η Ιταλία, αλλά συνολικά, δεν παρατηρούνται σαφείς σημαντικές τάσεις (ISPRA, 2013; Toreti et al., 2009).
Το νερό παίζει καθοριστικό ρόλο στην παραγωγή τροφίμων και στη γεωργία γενικότερα. Η πιο σημαντική χρήση του νερού στον γεωργικό τομέα είναι η άρδευση των καλλιεργειών. Με βάση τον ετήσιο μέσο όρο, η γεωργία αντιπροσωπεύει το 59% της συνολικής χρήσης νερού στην Ευρώπη, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου χρησιμοποιείται στις νότιες λεκάνες απορροής, όπου η βροχόπτωση και η υγρασία του εδάφους δεν επαρκούν για να καλύψουν τις ανάγκες των καλλιεργειών σε νερό, ενώ η παραγωγή ορισμένων καλλιεργητικών ειδών δεν θα ήταν δυνατή χωρίς άρδευση. Η άρδευση χρησιμοποιείται επίσης για την βελτίωση της απόδοσης των καλλιεργειών. Γενικά, τα λαχανικά και άλλες καλλιέργειες που παράγουν υψηλή ακαθάριστη προστιθέμενη αξία είναι επίσης καλλιέργειες πολύ απαιτητικές σε νερό.
Περίπου το 7-8% της συνολικής γεωργικής έκτασης στην Ευρώπη αρδεύεται, φτάνοντας το 15% στη νότια Ευρώπη (πηγή: Eurostat). Αν και αρδεύεται μόνο ένα μικρό μέρος γεωργικής γης, περίπου το 40-45% της συνολικής χρήσης νερού στην Ευρώπη διατίθεται για την άρδευση των καλλιεργειών ετησίως. Η άρδευση των καλλιεργειών είναι ιδιαίτερα εντατική (80% της συνολικής χρήσης νερού στη νότια Ευρώπη) μεταξύ Απριλίου και Αυγούστου, όπου αναπτύσσονται οι καλλιέργειες, μειώνεται η βροχόπτωση και αυξάνεται η εξατμισοδιαπνοή.
Η Νότια Ευρώπη χρησιμοποιεί περίπου το 95% του συνολικού όγκου νερού άρδευσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο (συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας και των Δυτικών Βαλκανίων).
Ο γεωργικός τομέας παρήγαγε μεγαλύτερη ακαθάριστη προστιθέμενη αξία (20%) το 2017 από ότι το 1995. Ωστόσο, υπάρχει ακόμη περιθώριο βελτίωσης της αποτελεσματικότητας της άρδευσης. Σε πολλές περιπτώσεις, το νερό αντλείται εκτός του ποταμού και μεταφέρεται σε μεγάλες αποστάσεις, μέσω ανοιχτών καναλιών, τάφρων ή σωλήνων, για την άρδευση καλλιεργειών. Κατά τη διάρκεια αυτής της μεταφοράς, ένα μέρος του νερού χάνεται μέσω εξάτμισης ή διαρροών στα συστήματα μεταφοράς (με αποτέλεσμα τη μείωση της αποτελεσματικότητας της άρδευσης). Δεν υπάρχουν διαθέσιμα ολοκληρωμένα δεδομένα για τη διενέργεια μιας επισκόπησης σχετικά με την αποτελεσματικότητα της άρδευσης σε επίπεδο ευρωπαϊκής ένωσης, παρόλο που κάποια βιβλιογραφία υποδηλώνει ότι η αποτελεσματικότητα της άρδευσης κυμαίνεται μεταξύ 50 και 70% (Clemente at al., 2013; Baldock et al., 2000; Brouwer at al., 1989).
Τα συστήματα καλλιέργειας καθορίζουν επίσης την ποσότητα νερού που απαιτείται για άρδευση. Προτιμώνται τύποι καλλιεργειών με υψηλότερη ακαθάριστη προστιθέμενη αξία, που είναι όμως πιο απαιτητικοί σε νερό, όπως π.χ. τα εσπεριδοειδή και οι ενεργειακές καλλιέργειες, ασκώντας πίεση στους υδάτινους πόρους. Τα επόμενα χρόνια, αναμένεται μια μικρή αύξηση των αναγκών σε νερό για άρδευση (ΕΟΧ, 2014α) που σχετίζεται με τη μείωση των βροχοπτώσεων στη νότια Ευρώπη (ΕΟΧ, 2015β) και την ενδεχόμενη επιμήκυνση της θερμικής καλλιεργητικής περιόδου.
Η μαζική ανάπτυξη μη συμβατικών υδάτινων πόρων – συγκεκριμένα της αφαλάτωσης (με εγκατεστημένη δυναμικότητα 80 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων το 2016) και της επαναχρησιμοποίησης λυμάτων (21 εκατομμύρια κυβικά μέτρα το 2015) – προκειμένου να υποκαταστήσει τα υπερεκμεταλλευόμενα υπόγεια ύδατα, είναι προφανώς ζωτικής σημασίας και αντίκτυπου. Ωστόσο, απαιτούνται πρόσθετα μέτρα για τον έλεγχο της άντλησης νερού από ιδιωτικές γεωτρήσεις, η οποία μόνο για σκοπούς άρδευσης εκτιμήθηκε σε 74 εκατομμύρια κυβικά μέτρα (έτος χωρίς περιορισμούς).
Η αγροτική παραγωγή εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από τον καιρό. Ωστόσο, αυτό δεν αποτελεί ουσιαστικό πρόβλημα, επειδή οι διακυμάνσεις των αποδόσεων λόγω των καιρικών συνθηκών συνήθως εξομαλύνονται με την πάροδο των ετών. Λόγω όμως της ακραίας διαρθρωτικής αλλαγής στη γεωργία, της παγκοσμιοποίησης των αγορών και του σχετικά έντονου «πολέμου τιμών», πολλές εκμεταλλεύσεις λειτουργούν στα ίδια όρια κερδοφορίας για πολλά χρόνια.
Ο γεωργικός τομέας είναι υπεύθυνος για περισσότερο από το 50% της συνολικής κατανάλωσης νερού (ISTAT, 2019). Το 2016, το 42,9% των εκμεταλλεύσεων (572.000), συνολικής έκτασης 4,1 εκατομμύρια εκτάρια, ήταν εξοπλισμένες με αρδευτικά συστήματα. Σε σύγκριση με το 1982, ο αριθμός των εν λόγω εκμεταλλεύσεων αυξήθηκε κατά 4,2%. Το 85,8% αυτών των εκμεταλλεύσεων εφάρμοσαν συστήματα άρδευσης το 2016, σε συνολική έκταση 2,5 εκατομμυρίων εκταρίων. Στην Ιταλία, το 20,3% της συνολικής γεωργικής γης αρδεύεται, αποτελώντας ένα από τα υψηλότερα ποσοστά μεταξύ των χωρών της ΕΕ (ISTAT, 2019). Το 2010, ο συνολικός όγκος νερού άρδευσης ανήλθε σε 11.618 εκατομμύρια κυβικά μέτρα (m3), που αντιστοιχεί κατά μέσο όρο σε 4,666 m3 για κάθε εκτάριο αρδευόμενης έκτασης (ISTAT, 2014).
Σύμφωνα με έρευνα σχετικά με τις καλλιέργειες και τις αποδόσεις τους, του Υπουργείου Γεωργίας, Αλιείας και Τροφίμων (MAPA) που έλαβε χώρα το 2018, η αρδευόμενη έκταση ανέρχονταν σε 3.774.286 εκτάρια, δηλαδή 399.654 περισσότερα εκτάρια σε σύγκριση με δέκα χρόνια πριν. Αυτή η αύξηση συνοδεύτηκε από μια τάση μείωσης της κατανάλωσης νερού. Μεταξύ των ετών 2008 και 2012, ο συνολικός όγκος νερού που καταναλώθηκε για γεωργικούς σκοπούς ανήλθε ή ακόμα ξεπέρασε τα 16.000 κυβικά εκατόμετρα, ενώ σήμερα ο αντίστοιχος όγκος νερού δεν ξεπερνά τα 15.000 εκατόμετρα, σύμφωνα με πληροφορίες από το Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής. Ομοίως, από τα στοιχεία του Υπουργείου Γεωργίας φαίνεται η ίδια τάση. Το 2002, ο γεωργικός τομέας αντιπροσώπευε το 80% του συνολικού νερού που καταναλώνεται στην Ισπανία ενώ σήμερα το αντίστοιχο ποσοστό έχει μειωθεί σε περίπου 65%.
Ο γεωργικός τομέας αναμένεται να επηρεαστεί αρνητικότερα από την προβλεπόμενη κλιματική αλλαγή. Εκτός από τις αυξημένες θερμοκρασίες και τις μειωμένες βροχοπτώσεις, σημαντικές δυσμενείς επιπτώσεις αναμένεται να επιφέρουν και οι έντονες βροχοπτώσεις, προκαλώντας άμεσες ζημιές στις υποδομές και στις καλλιέργειες καθώς και διάβρωση των πιο εύφορων εδαφικών στρωμάτων.
Η άνοδος των θερμοκρασιών θα αυξήσει την εξατμισοδιαπνοή και, κατά συνέπεια, τις απαιτήσεις των καλλιεργειών σε νερό άρδευσης, οι οποίες στις πλείστες περιπτώσεις δύναται να ικανοποιηθούν μόνο με την εφαρμογή συστημάτων άρδευσης.
Καθώς το νερό/η άρδευση ρυθμίζεται σε επίπεδο ομόσπονδων κρατιδίων , οι επιδοτήσεις για τη δημόσια στήριξη που σχετίζονται άμεσα με το νερό/ τη διαχείριση των υδάτων βασίζονται περισσότερο σε επίπεδο ομόσπονδων κρατιδίων. Στα τέλη του 2020 στη Βαυαρία, το πρόγραμμα χρηματοδότησης του Υπουργείου Περιβάλλοντος για καινοτόμες περιβαλλοντικά ορθές και μεγάλης κλίμακας αρδευτικές αντιλήψεις στη γεωργία εισήλθε στον επόμενο γύρο: η διαδικασία υποβολής αιτήσεων σε όλη τη Βαυαρία για έως και τρία πιλοτικά έργα, η υλοποίηση των οποίων η θα υποστηριχθεί οικονομικά από το Υπουργείο.
Σε ορισμένες από τις χώρες της σύμπραξης έχουν ήδη καταρτιστεί προγράμματα που υποστηρίζουν τα έργα και τις πρωτοβουλίες που επικεντρώνονται στην ορθή διαχείριση των υδάτων. Μπορούμε όμως να πούμε ότι αυτά τα προγράμματα είναι αρκετά ασυνήθιστα και ελπίζουμε ότι στο μέλλον θα δούμε περισσότερα τέτοιου είδους προγράμματα «ενθάρρυνσης/παρακίνησης».
Το Vlaamse Landmaatschappij (VLM) διαθέτει ένα πρόγραμμα που ονομάζεται «Beheersovereenkomsten», το οποίο είναι αφιερωμένο κυρίως στην ποιότητα των υδάτων και τη διατήρηση της φύσης. Επιπλέον, υπάρχει ένα πρόγραμμα που παρέχει οικονομική αποζημίωση για τα μέτρα που εφαρμόζουν οι αγρότες για να κρατήσουν το νερό στη γη τους μέσω αναβαθμίδων (στοιβασία), αλλά δεν χρησιμοποιείται ευρέως.
Οι Καλές Γεωργικές και Περιβαλλοντικές Συνθήκες είναι ένα σύνολο μέτρων στο πλαίσιο της Πολλαπλής Συμμόρφωσης του ΠΑΑ (που περιλαμβάνουν και θέματα διαχείρισης νερού), μέσω των οποίων οι γεωργοί λαμβάνουν άμεσες ενισχύσεις εάν συμμορφώνονται με αυτούς τους όρους.
Στη συνέχεια ακολουθεί επισκόπηση των βασικών και πιο σημαντικών νομικών πράξεων και κανονισμών που αφορούν τη διαχείριση των υδάτων, καθώς και των εθνικών στρατηγικών στις χώρες εταίρους. Μπορούμε να συμπεράνουμε ότι η πλειονότητα των χωρών εταίρων έχουν ήδη εφαρμόσει στρατηγικές που υποστηρίζουν τη διατήρηση του νερού στο αγροτικό τοπίο και αυτές οι στρατηγικές αποτελούν την αφετηρία για τα περαιτέρω βήματα.
Ο έντονα κατακερματισμένος χαρακτήρας της βελγικής πολιτικής έχει οδηγήσει σε ένα πολύπλοκο, διασυνδεδεμένο και δυναμικό δίκτυο πολιτικών και νομοθεσίας. Για τον λόγο αυτό, δεν υπάρχει μια ενιαία πολιτική/νομοθεσία που να ασχολείται με την ξηρασία και τη διαχείριση των υδάτων. Κάθε επίπεδο δικαιοδοσίας εφαρμόζει πολιτικές βάσει της δικής του διακριτικής ευχέρειας και των δικών του συμφερόντων.
Εθνική στρατηγική προσαρμογής
Η εθνική στρατηγική προσαρμογής υιοθετήθηκε από την Εθνική Επιτροπή για το Κλίμα τον Δεκέμβριο του 2010. Περιγράφει τις κύριες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στο Βέλγιο και τα υφιστάμενα μέτρα προσαρμογής. Επιδιώκει 3 βασικούς στόχους:
Εθνικό σχέδιο προσαρμογής
Για τον σκοπό αυτό, η Στρατηγική καθορίζει έναν οδικό χάρτη πορείας για την ανάπτυξη του εν λόγω εθνικού σχεδίου για το τέλος του 2012. Δεδομένου ότι όλες οι απαραίτητες πληροφορίες για την εκπόνησή του (αναλύσεις επιπτώσεων, σχέδια περιφερειακών και ομοσπονδιακών σχεδίων προσαρμογής) δεν ήταν διαθέσιμες το 2012, η οριστικοποίησή του αναβλήθηκε, γεγονός που επέτρεψε επίσης να ληφθεί καλύτερα υπόψη η ευρωπαϊκή στρατηγική προσαρμογής.
Το Εθνικό Σχέδιο Προσαρμογής, που καταρτίστηκε από την ομάδα εργασίας «προσαρμογή» της Εθνικής Επιτροπής για το Κλίμα, εγκρίθηκε στις 19 Απριλίου 2017 από την Εθνική Επιτροπή για το Κλίμα.
Σύμφωνα με την απόφαση της Εθνικής Επιτροπής για το Κλίμα της 27ης Ιουνίου 2013, το παρόν σχέδιο αποσκοπεί:
Η νομοθεσία που σχετίζεται με τη διαχείριση των υδάτων είναι αρκετά ευρεία στην Κύπρο:
Τα σχέδια Διαχείρισης Ξηρασίας στοχεύουν στην ποσοτικοποίηση και την έγκαιρη διάγνωση της ξηρασίας, καθώς και στην αποτελεσματική διαχείριση και μείωση των δυσμενών επιπτώσεών της. Η ποσοτικοποίηση της ξηρασίας αφορά:
Νομοθετικό πλαίσιο στην Τσεχική Δημοκρατία σχετικά με το νερό:
Το 2015, η κυβέρνηση υιοθέτησε το λεγόμενο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Καταπολέμηση/Προσαρμογή στην Ξηρασία. Το υλικό αυτό φαίνεται να έχει περάσει από μια γενική λίστα σε πιο συγκεκριμένα θέματα, βήματα και δραστηριότητες. Το θέμα είναι διατμηματικό, δεκάδες εμπειρογνώμονες και θεσμικά όργανα σχολιάζουν το θέμα και υποβάλλουν προτάσεις, οπότε οι δραστηριότητες προχωρούν με τον ρυθμό που αναμενόταν στην Τσεχική Δημοκρατία.
Στη Γερμανία, οι σημαντικότερες νομοθετικές πράξεις είναι:
Δεν υπάρχει συγκεκριμένη εθνική στρατηγική στη Γερμανία, αλλά η προστασία του Κλίματος περιλαμβάνεται περισσότερο ή λιγότερο εμφανώς στην παρακολούθηση των ετήσιων εκθέσεων για την προστασία του κλίματος.
Οι πιο σημαντικές νομοθετικές πράξεις που ρυθμίζουν το νερό είναι οι εξής:
Δυστυχώς, μπορεί να επιβεβαιωθεί ότι η διαχείριση της ξηρασίας στην Ιταλία βασίστηκε κυρίως σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και όχι στην πρόληψη. Ένα από τα πρώτα νομοθετικά μέσα ήταν το DPCM n. 4 Μαρτίου 1996, ακολουθούμενο από το Έγγραφο που κυκλοφόρησε ο πρωθυπουργός Ρομάνο Πρόντι στις 13 Μαρτίου 2007, προκειμένου να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της ξηρασίας στην Ιταλία και να ληφθούν μεταγενέστερα μέτρα. Ένα άλλο σημαντικό βήμα ήταν η σύσταση Εθνικής Επιτροπής για την καταπολέμηση της ξηρασίας και της ερημοποίησης, η οποία υποστηρίχθηκε από το Υπουργείο Περιβάλλοντος το 1999 υπό την αιγίδα του UNCCD, με σχετικά Σχέδια Δράσης. Δύο άλλα σημαντικά έγγραφα είναι η ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της 18ης Ιουλίου 2007 καθώς και το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 9ης Οκτωβρίου 2008, σχετικά με την αντιμετώπιση της έλλειψης νερού και της ξηρασίας στην ΕΕ. Πρόσφατα, το Υπουργείο Γεωργίας συμμετείχε σε ένα Διεθνές Πρόγραμμα που ξεκίνησε από τον FAO (Πρόγραμμα WASAG) με στόχο την αντιμετώπιση του προβλήματος της Λειψυδρίας στη Γεωργία.
Το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Γης και Προστασίας της Θάλασσας (MATTM) ξεκίνησε δύο πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση της ξηρασίας:
Το Υπουργείο Γεωργίας, Τροφίμων και Δασικών Πολιτικών (MIPAAF) το 2020, ανακοίνωσε την εφαρμογή Εθνικής στρατηγικής για την εξοικονόμηση νερού και την υδρογεωλογική αστάθεια.
Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών (MIT) ενέκρινε το 2019 το Εθνικό Σχέδιο Παρεμβάσεων στον Τομέα των Υδάτων – «Ταμιευτήρες».
Η Ισπανία υπήρξε πρωτοπόρος στη ρύθμιση των υδάτων (Νόμος περί υδάτων από το 1879, Υδρογραφικές Συνομοσπονδίες από το 1926).
Η κύρια ισχύουσα νομοθεσία για τα ύδατα στην Ισπανία:
Τα εθνικά σχέδια και προγράμματα που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή και την ξηρασία αναπτύσσουν διάφορες λειτουργίες. Κυμαίνονται από τη συμβουλευτική σφαίρα για αξιολόγηση και προγραμματισμό έως την ύπαρξη εθνικών σχεδίων-πλαισίων.
Εκπαιδευτικές ανάγκες για καλύτερη διαχείριση του νερού
Κάθε μία από τις χώρες εταίρους διαφέρει σημαντικά ως προς το επίπεδο των προσφερόμενων προγραμμάτων διαχείρισης των υδάτων. Ορισμένες από τις χώρες εταίρους προσφέρουν ήδη ένα σύστημα προγραμμάτων και θεμάτων που ασχολούνται με αυτό το ζήτημα, ενώ άλλες χώρες βρίσκονται στην αρχή και δεν συμπεριλαμβάνουν τη διαχείριση των υδάτων στα προγράμματα σπουδών τους.
Δεν υπάρχουν επίσημα μαθήματα κατάρτισης ή εκπαιδευτικά προγράμματα για τη διαχείριση των υδάτων. Μπορεί να αποτελούν μέρος των μαθημάτων του Πανεπιστημίου.
Εκτός από τα παραπάνω, το Τμήμα Γεωργίας (ΤΓ) και άλλα τμήματα του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, διοργανώνουν εκπαιδευτικές διαλέξεις για τους αγρότες, που σχετίζονται με τη διαχείριση και την εξοικονόμηση νερού. Παράδειγμα αποτελεί η συμμετοχή των αγροτών στα Σχέδια 6.1 «Στήριξη για την πρώτη εγκατάσταση νέων αγροτών» και 4.1 «Επενδύσεις που βελτιώνουν τη συνολική απόδοση και τη βιωσιμότητα των γεωργικών εκμεταλλεύσεων» του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020. Το Τμήμα Γεωργίας υποχρεούται να εκπαιδεύει αγρότες που έχουν εγκριθεί σε αυτά τα προγράμματα.
Λόγω των έντονα διαιρεμένων και κατακερματισμένων δικαιοδοσιών του Βελγίου, δεν υπάρχουν ειδικές μελέτες σε εθνικό επίπεδο που να εξετάζουν τις επιπτώσεις της ξηρασίας σε ολόκληρη τη χώρα. Ωστόσο, σε επαρχιακό, περιφερειακό και δημοτικό επίπεδο, υπάρχουν μελέτες που εξετάζουν την ξηρασία. Πράγματι, η περιοχή της Φλάνδρας αναπτύσσει επί του παρόντος ένα τέτοιο σχέδιο, ενώ η επαρχία του Λιμβούργου έχει ήδη εκπονήσει μια ειδική μελέτη για την ξηρασία για την περιοχή της (Meuris, 2020).
Τέτοιου είδους μελέτες διενεργούνται είτε από τον αρμόδιο φορέα (δήμος, επαρχία ή περιφέρεια) για λογαριασμό ινστιτούτων, είτε μισθώνονται ιδιωτικές εταιρείες για την εκπόνηση τέτοιων μελετών για πιο ακριβή πολιτική δράση. Πράγματι, οι εταιρείες ύδρευσης και αποχέτευσης διενεργούν τις δικές τους μελέτες σχετικά με τη διαχείριση των υδάτων και τον τρόπο με τον οποίο επηρεάζεται από προηγούμενες, τρέχουσες και μελλοντικές ξηρασίες.
Επιπλέον, οι ομοσπονδιακές υπηρεσίες στο Βέλγιο ασχολούνται επίσης με αυτό το θέμα , κυρίως το Υπουργείο Περιβάλλοντος, το οποίο δημοσιεύει την ετήσια περιβαλλοντική του έκθεση, η οποία καταγράφει αύξηση του περιεχομένου που αφορά την ξηρασία και τη διαχείριση των υδάτων.
Τέλος, υπάρχουν πολλές Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ) που εργάζονται παράλληλα με τους εν λόγω κυβερνητικούς φορείς για μελέτες που σχετίζονται με την ξηρασία, είτε λαμβάνοντας οικονομική βοήθεια, είτε μέσω συνεργασίας με κυβερνητικούς εμπειρογνώμονες (Meuris, 2020).
Το ερευνητικό έργο του κλάδου Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος του Ινστιτούτου Γεωργικών Ερευνών – ΙΓΕ (κλάδος Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος) με την πάροδο του χρόνου, αφορούσε την άρδευση και την υδρολίπανση των καλλιεργειών, τη γονιμότητα του εδάφους, την εφαρμογή νέων τεχνολογιών σε θερμοκήπια, τη χρήση επεξεργασμένων λυμάτων για άρδευση και τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στη γεωργία. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές που έχουν ήδη προωθηθεί στους αγρότες στον τομέα της άρδευσης / λίπανσης είναι οι πιο ευρέως εφαρμοζόμενες. Τα αποτελέσματα της περιορισμένης άρδευσης είναι ιδιαίτερα χρήσιμα σε περιόδους ξηρασίας, όπου η άρδευση πρέπει να περιοριστεί. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα μακροπρόθεσμα ερευνητικά δεδομένα του κλάδου, επέτρεψαν την αποδοχή της επαναχρησιμοποίησης επεξεργασμένων λυμάτων για άρδευση, ενώ αποτέλεσαν και τη βάση για το νομοθετικό πλαίσιο.
Ένα σημαντικό μέρος του ερευνητικού έργου διεξάγεται στο πλαίσιο ανταγωνιστικών προγραμμάτων (εταίρος ή επικεφαλής εταίρος) από διάφορους χρηματοδοτικούς οργανισμούς/φορείς, όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση, και το Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας της Κύπρου.
Το ΙΓΕ έχει αναπτύξει ένα διαδικτυακό εργαλείο για τον υπολογισμό των μηνιαίων αναγκών σε νερό (κυβικά μέτρα / δεκάριο) ανά τοποθεσία και καλλιέργεια στην Κύπρο (Τμήμα Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος). Το εργαλείο ανοιχτής πρόσβασης διευκολύνει τη βιώσιμη χρήση του νερού από τους αγρότες, μέσω της λήψης ορθών αποφάσεων σχετικά με τον προγραμματισμό άρδευσης. Υπό αυτήν την έννοια, τόσο οι επιπτώσεις της ξηρασίας όσο και η μειωμένη παραγωγικότητα των καλλιεργειών λόγω της κλιματικής αλλαγής, στις καλλιέργειες μελέτης, μπορούν να μετριαστούν.
Ολοκληρωμένα ερευνητικά έργα που εστιάζουν στο θέμα της ξηρασίας βρίσκονται στον εξειδικευμένο ιστότοπο, αφού εισαχθεί η λέξη-κλειδί «ξηρασία». Στον κατάλογο μπορούμε να βρούμε 86 υποστηριζόμενα έργα που ασχολούνται με το θέμα του νερού, της διαχείρισης του νερού και της ξηρασίας. Ακολουθεί μια επιλογή από ενδιαφέροντα έργα:
Έξι οργανισμοί που διεξάγουν έρευνα για την κλιματική αλλαγή και την επιστημονική επικοινωνία για το κλίμα – Γερμανική Κοινοπραξία Κλίματος, Γερμανική Μετεωρολογική Εταιρεία, Γερμανική Υπηρεσία Καιρού, Συνέδριο Ακραίων Καιρικών Φαινομένων στο Αμβούργο, Πρωτοβουλία Helmholtz για το κλίμα, klimafakten.de – έχουν συνοψίσει τα σημαντικότερα επιστημονικά ευρήματα για την κλιματική αλλαγή. Ενημερωτικό έγγραφο τεσσάρων κεφαλαίων αποδεικνύει ότι η τρέχουσα παγκόσμια αύξηση της θερμορασίας του πλανήτη, κατά περίπου 1 βαθμού σε σύγκριση με την προ-βιομηχανική εποχή, είναι γεγονός και η ανθρώπινη δραστηριότητα είναι η κύρια αιτία .
Παρά τα 30 χρόνια διεθνούς πολιτικής για το κλίμα, όλο και περισσότερα αέρια θερμοκηπίου συνεχίζουν να συσσωρεύονται στην ατμόσφαιρα και να εντείνουν την κλιματική αλλαγή – ακόμη και η «απαγόρευση της κυκλοφορίας» (Lockdown) λόγω της πανδημίας του κορονοϊού (covid_19) δεν κατάφερε να αλλάξει την κατάσταση αυτή . Ως εκ τούτου, χρειάζονται διαρκείς και εις βάθος διαρθρωτικές αλλαγές σε όλους τους τομείς της κοινωνίας – από το ενεργειακό σύστημα έως τη χρήση γης και τις υποδομές, όπως περιγράφεται στην ειδική έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή για την υπερθέρμανση του πλανήτη 1,5 βαθμούς Κελσίου. Όσο περισσότερο καθυστερεί η εφαρμογή των εν λόγω αλλαγών, τόσο πιο δύσκολη θα είναι η επιβράδυνση της κλιματικής αλλαγής και η αποφυγή μη αναστρέψιμων συνεπειών. Η μαζική χρηματοδότηση που πρέπει να επενδυθεί για την αντιμετώπιση της κρίσης της πανδημίας είναι μια ευκαιρία για να ξεκινήσουν τώρα αυτές οι διαρθρωτικές αλλαγές .
Δεδομένου ότι το ιταλικό πανεπιστημιακό σύστημα βασίζεται κυρίως σε διπολυεπιστημονικά πανεπιστήμια (σε αντίθεση, για παράδειγμα, με το Ολλανδικό σύστημα στο οποίο λειτουργούν εξειδικευμένα πανεπιστήμια για κάθε θέμα), ερευνητές των προαναφερθέντων τομέων είναι παρόντες σε σχεδόν κάθε ίδρυμα σε όλη τη χώρα.
Οι ερευνητές του κλάδου δραστηριοποιούνται σε διάφορες επιστημονικές ενώσεις, συγκεκριμένα:
Όλες οι ενώσεις διοργάνωσαν εθνικά συνέδρια στα οποία τα προβλήματα που σχετίζονται με την ξηρασία θεωρήθηκαν ως ένα από τα κύρια θέματα.
Τα κύριότερα ακαδημαϊκά συνέδρια που ασχολούνται με την άρδευση μπορεί να θεωρηθούν:
Στη Φλάνδρα υπάρχει ένα πρόγραμμα που ονομάζεται Water-Land-Schap και στοχεύει στην επίλυση προβλημάτων νερού σε αγροτικές περιοχές σε στενή συνεργασία με αγρότες, επιχειρήσεις, κατοίκους και διαχειριστές τοπίου. Το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα του προγράμματος είναι η ενίσχυση της γεωργίας, η βιώσιμη παροχή νερού, η καλή ποιότητα του νερού, η συλλογή πλεονάζοντος νερού τόσο στο δομημένο περιβάλλον όσο και στα φυσικά συστήματα, καθώς και η ενίσχυση του τοπίου της εν λόγω περιοχής.
Στο Waasland που βρίσκεται στην Ανατολική Φλάνδρα, το πρόγραμμα «Συνδέοντας το Barbierbeek» στοχεύει στην κατασκευή ζωνών ασφαλείας κατά μήκος του Barbierbeek σε συνεργασία με τους αγρότες καθώς και στην εξεύρεση λύσεων στα προβλήματα διαχείρισης των υδάτων τους.
MED Greenhouses. Κύριος στόχος του έργου ήταν η βελτίωση των δυνατοτήτων οικολογικής καινοτομίας των δημόσιων και ιδιωτικών φορέων, στον τομέα των θερμοκηπίων/της γεωργίας μέσω ισχυρότερης διακρατικής συνεργασίας, μεταφοράς γνώσεων και καλύτερης δικτύωσης μεταξύ ερευνητικών φορέων, επιχειρήσεων, δημοσίων αρχών και κοινωνίας των πολιτών.
ORGANIKO LIFE+. Το έργο είχε διάρκεια 4 ετών (2015-2019). Στόχος του ήταν να δείξει τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της βιολογικής έναντι της συμβατικής γεωργίας και των προϊόντων χρησιμοποιώντας δείκτες αποτελεσματικότητας μετριασμού της κλιματικής αλλαγής, της αγρονομικής και περιβαλλοντικής ποιότητας, μείωσης/ελαχιστοποίησης της έκθεσης των παιδιών σε φυτοφάρμακα στη διατροφή και προώθησης υγειινών τροφίμων για την καλύτερη υγεία των παιδιών (ORGANIKO Life, 2015-2019).
Adapt2Change LIFE+. Προσαρμογή της γεωργικής παραγωγής στην κλιματική αλλαγή και την περιορισμένη παροχή νερού. Το έργο ξεκίνησε το 2010 και διήρκησε 72 μήνες. Οι κύριοι στόχοι του ήταν η ελαχιστοποίηση της χρήσης βρόχινου νερού για γεωργική παραγωγή και η εισαγωγή μεθόδου ανακύκλωσης νερού σε ένα θερμοκήπιο κλειστού τύπου.
ERANETMED – CrITERIA. Στοχεύει να βοηθήσει οργανισμούς διαχείρισης υδάτινων πόρων και χρήστες νερού στη λήψη αποφάσεων για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας, της κλιματικής αλλαγής και του μολυσμένου νερού.
SWOSOIP. Έξυπνο σύστημα άρδευσης για τη βελτιστοποίηση της διαδικασίας άρδευσης. Το ερευνητικό έργο, που χρηματοδοτείται από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος, αφορά στη δημιουργία ενός έξυπνου μετρητή νερού που θα λαμβάνει δεδομένα από δορυφόρους για αυτόματη άρδευση ορισμένων καλλιεργειών και θα εφαρμοστεί πιλοτικά στην περιοχή της Αχέλειας στην Πάφο.
Σημαντικά έργα που θεωρείται ότι πρέπει να αναφερθούν, παρόλο που υπάρχουν πολλά άλλα σχετικά έργα που εστιάζουν στην καλύτερη διαχείριση των υδάτων στη γεωργία, είναι:
Όπως φαίνεται στην ενότητα «Θεσμοί, κατευθύνσεις, μαθήματα που αφορούν τη διαχείριση των υδάτων», υπάρχουν πολλά τρέχοντα έργα σχετικά με τη διαχείριση των υδάτων στη γεωργία, όπως το Εθνικό Παρατηρητήριο Άρδευσης, το Εθνικό Κέντρο Τεχνολογίας Άρδευσης (CENTER) ή το Σύστημα Αγροκλιματικών Πληροφοριών για Άρδευση (SIAR).
Προκλήσεις και προοπτικές αλλαγής στο μέλλον για τους αγρότες
Ο γεωργός/αγρότης έχει πολύ μεγαλύτερο ρόλο από εκείνον που του αποδίδεται στην καταπολέμηση
της ξηρασίας. Οι κύριες προκλήσεις για τους αγρότες είναι:
Οι αγρότες αντιμετωπίζουν προκλήσεις λόγω της κλιματικής αλλαγής. Μπορεί μεν να υπάρχουν ορισμένες θετικές πτυχές, ωστόσο τα προβλήματα φαίνεται να είναι σημαντικότερα.
Η κλιματική αλλαγή συνεπάγεται αυξημένο κίνδυνο απώλειας της απόδοσης των καλλιεργειών λόγω της ξηρασίας ή των ακραίων καιρικών φαινομένων, όπως καταιγίδες, έντονες βροχοπτώσεις, χαλάζι και πλημμύρες.
Ολοένα και περισσότερο η ξηρασία δύναται να αποτελέσει στο μέλλον αιτία κοινωνικής αναταραχής και πολιτικής αστάθειας εάν δεν αντιμετωπιστεί σωστά, επιφέροντας σοβαρά οικονομικά προβλήματα στις αγροτικές κοινότητες και όχι μόνο.
Σύμφωνα με ένα κλιματικό σενάριο αύξησης της θερμοκρασίας έως και 3°C έως το 2100, εκτιμάται ότι οι οικονομικές απώλειες που οφείλονται στην ξηρασία θα μπορούσαν να είναι 5 φορές υψηλότερες σε σύγκριση με το παρόν (Cammalleri et al., 2020). Λαμβάνοντας υπόψη τις απώλειες υπηρεσιών οικοσυστήματος, οι οποίες είναι δύσκολο να υπολογιστούν σε χρηματικούς όρους, οι απώλειας θα μπορούσαν να αυξηθούν ακόμη περισσότερο.
Συνοπτικά, μπορεί να αναφερθεί ότι μια σημαντική πρόκληση για το κράτος και τους αγρότες είναι να συγκρίνουν το κόστος και τα οφέλη της παραγωγής (απόδοση των καλλιεργειών) καθώς και των μη παραγωγικών λειτουργιών (ποιότητα του εδάφους, νερό, ξηρασία, πλημμύρες), ειδικά σε μακροπρόθεσμη προοπτική. Παρόλο που το τοπίο θα πρέπει να παράγει (πρώτες ύλες, τρόφιμα, ενέργεια, ξύλο κ.α.), πρέπει επίσης να εγγυάται μη παραγωγικές λειτουργίες – βιοποικιλότητα, προστασία του εδάφους, προστασία του νερού, ή λειτουργία ανθεκτική στην ξηρασία. Σε μια εποχή που η μονόπλευρη πίεση αφορά μόνο στην παραγωγή, η κατάσταση του εδάφους, της βλάστησης και της παροχής νερού δεν είναι βιώσιμη. Ωστόσο, δεν είναι καν δυνατόν να επικεντρωθούμε μονομερώς μόνο σε μη παραγωγικές λειτουργίες, γιατί τότε θα χάσουμε την ανταγωνιστικότητα στη γεωργία.
Το έργο AGRIWATER έχει χρηματοδοτηθεί με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με αριθμό αναφοράς 2020-1-CZ01-KA204-078212. Το περιεχόμενο του παρόντος ιστότοπου αντικατοπτρίζει μόνο τις απόψεις του συγγραφέα και η Επιτροπή δεν ευθύνεται για οποιαδήποτε χρήση των πληροφοριών που περιέχονται σε αυτόν.
At AGRIWATER we take the protection of your personal data very seriously. Our purpose is to protect the privacy of the data you provide us and to comply with the current regulations on the protection of personal data.
In compliance with the Act 3/2018 of 5 December on the Protection of Personal Data and Guarantee of Digital Rights transposing Regulation (EU) 2016/679, we inform you of the following information about our privacy and data protection policy:
The organization responsible of your data is Asociace soukromeho zemedelstvi Ceske republiky, ID E10133738. This is a non-governmental organization located in Prague, Czech Republic.
Address
Samcova 1177/1
11000
Praha 1
Telephone
+420266710413
+420266710414
Email contact
marketa.sandova@asz.cz
The legal basis for the treatment of your data is the consent of the data subject under article 6.1 a) of the Regulation, as well as the legitimate interest of the data controller under article 6.1 f) of the Regulation.
The data we request from you are adequate, relevant and strictly necessary and in no case are you obliged to provide them to us, but their non-communication may affect the purpose of the service or the impossibility of providing it.
Your data will be kept for the time required for the proper provision of the service offered, as well as to meet the responsibilities that may arise from it and any other legal requirement.
In the course of processing your data, Asociace soukromeho zemedelstvi Ceske republiky may share your data with:
On Projects Advising SL, as web management and maintenance service providers.
The controller retains the right to restrict the rights set forth in Article 23 of the EU Regulation, if such restriction is provided to safeguard, in particular fundamental rights and freedoms and is a necessary and proportionate measure.
If any interested party considers that their data are not being treated correctly, they can send their complaints to the following e-mail address; kristyna.strnadova@asz.cz, Asociace soukromeho zemedelstvi Ceske republiky.
The data subject declares to have acquired all this information.
A cookie is a file that is downloaded and executed on your computer, phone, or mobile device when you access certain web pages. Cookies allow a website, among other things, to store and retrieve information about user’s browsing habits and recognize the user depending on the information they contain and the way they use their computer.
Cookies do not harm your computer and are necessary to facilitate navigation.
Cookies are necessary for our website to work properly. The purpose of our cookies is to improve the user’s browsing experience. They can be used to remember your preferences (language, country, etc.) during navigation and on future visits.
The information collected in the Cookies also allows us to improve the website and adapt it to the individual interests of users, speed up searches, etc.
Analysis Cookies: These, if they are used properly by us or by third parties, allow us to quantify the number of users and thus perform the measurement and statistical analysis regarding the users’ usage of our service.
Advertising Cookies: These, if they are used properly by us or by third parties, allow us to manage as effectively as possible the supply of advertising space on the website, adapting the content of the advertisement to the content of the service requested or to the use you make of our website.
Our cookies do not store information about your personal identification, address, password, credit or debit card details, etc.
The information stored in the website’s cookies is used exclusively by us, apart from those identified below as “third party cookies”, which are used and managed by external entities to provide us with services to improve our own services and the user’s experience when browsing our website.
Third party cookies are mainly used to obtain statistics and to guarantee the payment operations are carried out.
Yes, firstly, you must disable cookies in your browser and, secondly, delete the cookies stored in your browser associated with this website.
You can restrict, block, or delete cookies from this website at any time by modifying your browser settings. This setting is different for each browser. For more details on the configuration of cookies in your browser, please consult your browser’s “Help” menu.
It is possible that some of the website’s features may no longer work if you disable cookies.
These Cookies are used to identify the user during the session, prevent the user from having to repeat authentication processes on the website, speed up some website processes, remember selections made during the session or on subsequent accesses, remember pages already visited, etc.
COOKIES
PURPOSE
DURATION
MANAGEMENT
User identification
They are used to identify and authenticate the user. They also contain technical data from the user session, such as connection timeout, session identifier, etc.
Session
AGRIWATER
Session identification
They identify the user’s http session. They are common in all web applications to identify requests from a user’s session.
Session
AGRIWATER
Navigation status
They help identify the user’s browsing status (login, first page, first access, scroll status, voting status, etc.).
Session
AGRIWATER
These Cookies obtain generic information about users’ accesses to the website (not the content of the same) to subsequently provide us with information about these accesses for statistical purposes.
COOKIES
PURPOSE
DURATION
MANAGEMENT
Google Analytics (__utma, __utmb, __utmc, __utmd, __utmv, __utmz, _ga…)
They allow website statistic’s tracking through the Google Analytics tool, which is a service provided by Google to obtain information about user access to websites. Some of the data stored is: number of times a user visits the website, dates of the user’s first and last visit, duration of visits, from which page the user accessed the website, which search engine was used or which link was clicked, from which part of the world the user accessed the website, etc. The information generated by the cookie about your use of the website will be directly transmitted and stored by Google Inc (a company located in United States). The configuration of these cookies is predetermined by the service offered by Google, so we suggest you consult the Google Analytics privacy page, for more information on the cookies it uses and how to disable them (keep in mind that we are not responsible for the content and accuracy of third-party websites).
Persistent
Third Parties
Στο AGRIWATER λαμβάνεται πολύ σοβαρά υπόψη η προστασία των προσωπικών σας δεδομένων. Σκοπός είναι η προστασία του απορρήτου των δεδομένων που μας παρέχετε και η συμμόρφωση με τους ισχύοντες κανονισμούς για την προστασία των προσωπικών δεδομένων.
Σε συμμόρφωση με τον Νόμο 3/2018 της 5ης Δεκεμβρίου για την Προστασία των Προσωπικών Δεδομένων και την Εγγύηση των Ψηφιακών Δικαιωμάτων που ενσωματώνει τον Κανονισμό (ΕΕ) 2016/679, σας ενημερώνουμε για τις ακόλουθες πληροφορίες σχετικά με την πολιτική απορρήτου και προστασίας δεδομένων:
Ο οργανισμός που είναι υπεύθυνος για την επεξεργασία των δεδομένων σας είναι η Asociace soukromeho zemedelstvi Ceske republiky, ID E10133738. Πρόκειται για μια μη κυβερνητική οργάνωση που εδρεύει στην Πράγα της Τσέχικης Δημοκρατίας.
Διεύθυνση
Samcova 1177/1
11000
Πράγα 1
Τηλέφωνο επικοινωνίας
+420266710413
+420266710414
Επικοινωνία μέσω Ηλεκτρ. Ταχυδρ.
marketa.sandova@asz.cz
Η νομική βάση για την επεξεργασία των δεδομένων σας είναι η δήλωση συγκατάθεσης για την επεξεργασία των δεδομένων σύμφωνα με το άρθρο 6.1 α) του Κανονισμού, καθώς και το έννομο συμφέρον του υπεύθυνου επεξεργασίας σύμφωνα με το άρθρο 6.1 στ) του Κανονισμού.
Τα ζητούμενα δεδομένα είναι επαρκή, συναφή και απολύτως απαραίτητα και σε καμία περίπτωση δεν είστε υποχρεωμένοι να μας τα παρέχετε. Ωστόσο, η μη κοινοποίησή τους μπορεί να επηρεάσει τον σκοπό της υπηρεσίας ή την αδυναμία παροχής της.
Τα δεδομένα σας θα διατηρηθούν για όσο χρονικό διάστημα απαιτείται για την ορθή παροχή της προσφερόμενης υπηρεσίας, καθώς και για την εκπλήρωση των ευθυνών που ενδέχεται να προκύψουν από αυτήν όπως και από κάθε άλλη νομική απαίτηση.
Κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας των δεδομένων σας, η Asociace soukromeho zemedelstvi Ceske republiky μπορεί να κοινοποιήσει τα δεδομένα σας:
Στην On Projects Advising SL, ως παροχέα υπηρεσιών διαχείρισης και συντήρησης του ιστότοπου.
Ο υπεύθυνος επεξεργασίας διατηρεί το δικαίωμα να περιορίσει τα δικαιώματα που ορίζονται στο άρθρο 23 του κανονισμού της ΕΕ, εφόσον ο περιορισμός αυτός προβλέπεται για τη διασφάλιση, ιδίως, των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών και αποτελεί αναγκαίο και αναλογικό μέτρο.
Εάν κάποιος ενδιαφερόμενος θεωρεί ότι τα δεδομένα του δεν τυγχάνουν ορθής μεταχείρισης, μπορεί να αποστείλει τα παράπονά του στην ακόλουθη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
kristyna.strnadova@asz.cz, Asociace soukromeho zemedelstvi Ceske republiky.
Το υποκείμενο των δεδομένων δηλώνει ότι έχει αποκτήσει όλες αυτές τις πληροφορίες.
Ένα cookie είναι ένα αρχείο που λαμβάνεται και εκτελείται στον υπολογιστή, το τηλέφωνο ή την κινητή συσκευή σας όταν έχετε πρόσβαση σε συγκεκριμένες ιστοσελίδες. Τα cookies επιτρέπουν σε έναν ιστότοπο, μεταξύ άλλων, να αποθηκεύει και να ανακτά πληροφορίες σχετικά με τις συνήθειες περιήγησης του χρήστη και να αναγνωρίζει τον χρήστη ανάλογα σχετικά με τις πληροφορίες που περιέχουν και τον τρόπο που χρησιμοποιούν τον υπολογιστή τους.
Τα cookies δεν βλάπτουν τον υπολογιστή σας και είναι απαραίτητα για τη διευκόλυνση της πλοήγησης.
Τα cookies είναι απαραίτητα για τη σωστή λειτουργία του ιστότοπού μας. Σκοπός των cookies μας είναι να βελτιώσουμε την εμπειρία περιήγησης του χρήστη. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να θυμάστε τις προτιμήσεις σας (γλώσσα, χώρα κ.λπ.) κατά την πλοήγηση και σε μελλοντικές επισκέψεις.
Οι πληροφορίες που συλλέγονται στα Cookies μας επιτρέπουν επίσης να βελτιώσουμε τον ιστότοπο και να τον προσαρμόσουμε στα ατομικά ενδιαφέροντα των χρηστών, να επιταχύνουμε τις αναζητήσεις κ.λπ.».
Τι είδους cookies χρησιμοποιεί ο ιστότοπός μας;
Cookies ανάλυσης: Αυτά, εάν χρησιμοποιούνται σωστά από εμάς ή από τρίτους, μας επιτρέπουν να ποσοτικοποιήσουμε τον αριθμό των χρηστών και έτσι να πραγματοποιήσουμε τη μέτρηση και τη στατιστική ανάλυση σχετικά με τη χρήση της υπηρεσίας μας από τους χρήστες.
Cookies διαφήμισης: Αυτά, εάν χρησιμοποιούνται σωστά από εμάς ή από τρίτους, μας επιτρέπουν να διαχειριζόμαστε όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερα την παροχή διαφημιστικού χώρου στον ιστότοπο, προσαρμόζοντας το περιεχόμενο της διαφήμισης στο περιεχόμενο της υπηρεσίας που ζητείται ή στην χρησιμοποιήστε την ιστοσελίδα μας.
Τα cookies μας δεν αποθηκεύουν πληροφορίες σχετικά με την προσωπική σας ταυτότητα, διεύθυνση, κωδικό πρόσβασης, στοιχεία πιστωτικής ή χρεωστικής κάρτας κ.λπ.
Οι πληροφορίες που αποθηκεύονται στα cookies του ιστότοπου χρησιμοποιούνται αποκλειστικά από εμάς, εκτός από αυτά που προσδιορίζονται παρακάτω ως “cookies τρίτων”, τα οποία χρησιμοποιούνται και διαχειρίζονται εξωτερικές οντότητες για να μας παρέχουν υπηρεσίες για τη βελτίωση των υπηρεσιών μας και της εμπειρίας του χρήστη κατά την περιήγηση στον ιστότοπό μας.
Τα cookies τρίτων χρησιμοποιούνται κυρίως για τη λήψη στατιστικών στοιχείων και για τη διασφάλιση της εκτέλεσης των πράξεων πληρωμής.
Ναι, πρώτον, πρέπει να απενεργοποιήσετε τα cookies στο πρόγραμμα περιήγησής σας και, δεύτερον, να διαγράψετε τα cookies που είναι αποθηκευμένα στο πρόγραμμα περιήγησής σας που σχετίζονται με αυτόν τον ιστότοπο. Είναι πιθανό ορισμένες από τις λειτουργίες του ιστότοπου να μην λειτουργούν πλέον εάν απενεργοποιήσετε τα cookies.”
Μπορείτε να περιορίσετε, να αποκλείσετε ή να διαγράψετε τα cookies από αυτόν τον ιστότοπο ανά πάσα στιγμή τροποποιώντας τις ρυθμίσεις του προγράμματος περιήγησής σας. Αυτή η ρύθμιση είναι διαφορετική για κάθε πρόγραμμα περιήγησης.
Για περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τη διαμόρφωση των cookies στο πρόγραμμα περιήγησής σας, συμβουλευτείτε το μενού Βοήθεια” του προγράμματος περιήγησής σας.
Αυτά τα cookies χρησιμοποιούνται για την αναγνώριση του χρήστη κατά τη διάρκεια της συνεδρίας, για την αποτροπή του χρήστη από το να χρειάζεται να επαναλάβει διαδικασίες ελέγχου ταυτότητας στον ιστότοπο, για την επιτάχυνση ορισμένων διαδικασιών ιστότοπου, για την απομνημόνευση των επιλογών που έγιναν κατά τη διάρκεια της συνεδρίας ή για τις επόμενες προσβάσεις, για την απομνημόνευση σελίδων που έχουν ήδη επισκεφτεί κ.λπ.
COOKIES
ΣΚΟΠΟΣ
ΔΙΑΡΚΕΙΑ
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ
Αναγνώριση χρήστη
Χρησιμοποιούνται για την αναγνώριση και τον έλεγχο ταυτότητας του χρήστη. Περιέχουν επίσης τεχνικά δεδομένα από τη συνεδρία χρήστη, όπως το χρονικό όριο σύνδεσης, το αναγνωριστικό περιόδου λειτουργίας κ.λπ.
Συνεδρία
AGRIWATER
Ταυτοποίηση συνεδρίας
Προσδιορίζουν τη συνεδρία http του χρήστη. Είναι κοινά σε όλες τις εφαρμογές web για τον εντοπισμό αιτημάτων από τη συνεδρία ενός χρήστη.
Συνεδρία
AGRIWATER
Κατάσταση πλοήγησης
Βοηθούν στον εντοπισμό της κατάστασης περιήγησης του χρήστη (σύνδεση, πρώτη σελίδα, πρώτη πρόσβαση, κατάσταση κύλισης, κατάσταση ψηφοφορίας κ.λπ.).
Συνεδρία
AGRIWATER
Αυτά τα cookies λαμβάνουν γενικές πληροφορίες σχετικά με τις προσβάσεις των χρηστών στον ιστότοπο (όχι το περιεχόμενο του ίδιου) για να μας παρέχουν στη συνέχεια πληροφορίες σχετικά με αυτές τις προσβάσεις για στατιστικούς σκοπούς.
COOKIES
ΣΚΟΠΟΣ
ΔΙΑΡΚΕΙΑ
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ
Google Analytics (__utma, __utmb, __utmc, __utmd, __utmv, __utmz, _ga…)
Επιτρέπουν την παρακολούθηση στατιστικών στοιχείων ιστότοπου μέσω του εργαλείου Google Analytics, το οποίο είναι μια υπηρεσία που παρέχεται από την Google για τη λήψη πληροφοριών σχετικά με την πρόσβαση των χρηστών σε ιστότοπους. Μερικά από τα δεδομένα που αποθηκεύονται είναι: ο αριθμός των φορών που ένας χρήστης επισκέπτεται τον ιστότοπο, οι ημερομηνίες της πρώτης και της τελευταίας επίσκεψης του χρήστη, η διάρκεια των επισκέψεων, από ποια σελίδα ο χρήστης είχε πρόσβαση στον ιστότοπο, ποια μηχανή αναζήτησης χρησιμοποιήθηκε ή σε ποιο σύνδεσμο έγινε κλικ, από ποιο μέρος του κόσμου είχε πρόσβαση ο χρήστης στον ιστότοπο, κ.λπ. Οι πληροφορίες που δημιουργούνται από το cookie σχετικά με τη χρήση του ιστότοπου από εσάς θα μεταδοθούν και θα αποθηκευτούν απευθείας από την Google Inc (μια εταιρεία που βρίσκεται στις Ηνωμένες Πολιτείες). Η διαμόρφωση αυτών των cookies είναι προκαθορισμένη από την υπηρεσία που προσφέρει η Google, επομένως σας προτείνουμε να συμβουλευτείτε τη σελίδα απορρήτου του Google Analytics, για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα cookies που χρησιμοποιεί και τον τρόπο απενεργοποίησής τους (λάβετε υπόψη ότι δεν φέρουμε ευθύνη για το περιεχόμενο και την ακρίβεια των ιστότοπων τρίτων).
Μόνιμα
Τρίτοων μερών